Lang zullen we leven – Annie Schreuders-Derks
Annie aan het woord: Mijn bijna levenslange interesse in de Limburgse volkscultuur is geconcretiseerd in Volkskundig Bureau NostalNu: heimwee naar vroeger met een eigentijds tintje. Vanuit het toneel ben ik mij gaan interesseren voor teksten in het dialect. Daarna was het een kleine stap om mij te verdiepen in de Limburgse volkscultuur. De belangstelling gaat niet uitsluitend uit naar het verleden, de vergelijking met het heden is niet weg te denken..
NostalNu biedt een verrassende blik op de Limburgse cultuurgeschiedenis van alledag: interessant en herkenbaar. Tradities en gebruiken in religie, mode en kleedgedrag, eet- en drinkcultuur en wooncultuur. Dat zijn de wegwijzers gedurende de originele trip terug in de tijd. Daarbij wordt in het bijzonder aandacht besteed aan de vrouw en vrouwenberoepen. De filosofie van NostalNu en de door mij bijeengebrachte collectie is niet zozeer een feministische strijd, maar biedt ook een verrassende blik op het Limburgse vrouwenleven in al haar facetten gedurende de laatste anderhalve eeuw. Het is ontstaan uit een gevoel van verbondenheid met de vrouw. De kracht en de culturele waarde ligt dan ook in het kunnen geven van een samenhangend beeld van het vrouwenleven in Limburg. De Limburgse vrouw historisch en volkskundig bekeken. Tenslotte zijn vrouwen de spil van de cultuur.
Bij cultuur denkt men vooral aan kunst, literatuur, architectuur, religie en wetenschap. Maar cultuur in het algemeen verwijst naar het patroon van dagelijkse activiteiten, gewoonten en gebruiken, kleding, feesten, eet- en drinkcultuur. Kortom het dagelijkse leven. Vrouwen bepalen nog steeds de wooncultuur. Welke kleur de gordijnen hebben, het serviesgoed en tafelkleed, wat er op tafel komt. Zij bepalen de levensstijl en hebben door de opvoeding een sterke invloed op het leven van haar kinderen. De vrouw staat aan de basis van de samenleving. Dat is mijn uitgangspunt geworden en heeft uiteindelijk geleid tot de totstandkoming van het Museum van de Vrouw.
Duizenden objecten heb ik verzameld, vrouwenzaken als keukengerei, meubels en kleding. Zonder pretenties, geen haute-couture, maar juist de spullen met de daarbij behorende verhalen van de gewone, de ‘doordeweekse ’Limburgse vrouw. Men onderschat maar al te vaak de rol die arbeid in het leven van vrouwen speelt en speelde. Huishoudelijk werk wordt meestal niet gezien als “echte arbeid”. Omdat het niet in harde cijfers tot uitdrukking komt of in euro’s uitbetaald wordt. Omdat meestal de man aan het hoofd van het gezin werd beschouwd, werd de “arbeid” op zijn naam geregistreerd. Ik werk aan een eerherstel, ik heb niet voor niets verzameld!
De bijeengebrachte collectie is vooral gebaseerd op het kunnen vertellen van verhalen. Mijn streven is er op gericht mijn verhalen “aan de man te brengen”. Tradities en gebruiken leg ik vast en hang ik op aan twee verhaallijnen: de jaarkrans en de levensloop. Als je de twee lijnen volgt, kom je alle tradities en gebruiken tegen, die wij kennen.
De eerste duidelijke lijn is de jaarkrans. In het verzuilde Limburg speelde het Rijke Roomse leven een nadrukkelijke rol. Al onze tradities hangen aan heiligen, heilige dagen en religieuze rituelen. Dat is te volgen in de reeds uitgegeven Limburgse almanak: “De hele Santenkraam”. Tradities van elke dag, het hele jaar rond, van Nieuwjaar tot Nieuwjaar.
In dit boek is de tweede lijn, de levensloop beschreven. Van geboorte en doop tot begrafenis en rouw volgen we een heel mensenleven. Natuurlijk is dit overzicht niet compleet, dat zou een trilogie op moeten leveren. Ook de puur lokale gebruiken komen niet aan de orde. Toch hoop ik dat veel lezers en bezoekers van mijn lezingen zich grotendeels zullen herkennen in dit verhaal. De dialectstukjes in het Zösters zijn ook vaak in allerlei varianten in Limburg bekend.
Nostalgisch?” Zeker! Een cultuur verandert immers niet zonder resten van een ander tijdperk na te laten. Dus vertellen we verhalen over vroeger. Want juist “vroeger” roept verhalen op.
Laat u met NostalNu aan de hand van verhalen meenemen op een levensreis door anderhalve eeuw, een reis die niet eindigt bij deze generatie, maar steeds opnieuw wordt beleefd, want
“Een volk zonder verhalen heeft niets te vertellen.”
Tot zover Annie
Het boek is bijna vierhonderd pagina’s en is rijk geïllustreerd met foto’s.
Harde kaft en 17×24 cm.
Verkrijgbaar bij Annie € 35,00
Op de Pas 6
