Natuurvrienden Susteren

Heemkundevereniging

Onder de vleugels van onze vereniging hebben een aantal mensen zich bijeen gesloten in een groep die aan bewoners en bezoekers van onze dorpen een rondleiding kunnen geven.

 

Zie voor volgende rondleiding bij de berichten (links van deze tekst)

 

info:  stadsgidsen@natuuvriendensusteren.nl 

 

 

Diverse wandelingen in en rond Susteren met stadsgids

Susteren is ontstaan aan een oude noord-zuid verbindingsweg vanaf Maastricht naar het noorden, daar waar deze weg de Rode Beek deze weg met een voorde kruiste. Hier lag ook in de Romeinse tijd (2e/3e eeuw) een nederzetting, getuige een grafveldje. Later, in de omgeving van een Frankische nederzetting ontstond een kloostertje, dat door de hofmeier Pepijn van Herstal, de overgrootvader van Karel de Grote, werd verbouwd en aan bisschop Willibrord geschonken. Volgens een document uit 714 had het kloostertje dezelfde naam als het voorbij stromend riviertje, de Rode Beek en lag het in het Land van de Maaslanders (Mosariërs). Opgravingen hebben aangetoond dat al rond 750 en waarschijnlijk al eerder een vrouwenklooster in Susteren werd ingericht, mogelijk naar Iers voorbeeld en werd door Willibrord: Een klooster met een vrouwelijk hoofd, een abdis, waaraan zowel vrouwen als mannen verbonden waren. Duizend jaar later kende het klooster nog een dergelijke vrouwen: een kapittelklooster met een abdis aan het hoofd en vrouwen en mannen.

In de 11 eeuw werd een laat Ottoonse kerk, een vroeg Romaanse bouwkunst, rondom het mogelijk zevende eeuws kerkje gebouwd. Ook werd het klooster in de bekende carrévormige bouw, geheel opnieuw opgetrokken. Deze zorgde voor veel werk en trok veel ambachtslieden en handelaren aan. Bij het klooster ontstond aan de grote verbindingsweg een nieuwe prestedelijke kern, die uitgroeide tot de plaats Susteren die omstreeks het midden van de dertiende eeuw stadrecht ontving.

Met de komst van de Fransen omstreeks 1800 werd het klooster opgeheven en werden de gebouwen ten gevolge van de acties van de Fransen binnen tien jaar met de grond gelijkgemaakt. In de laatste wereldoorlog lag Susteren vier maanden aan het front en met name bij de bevrijding door de Engelsen werd het zeer zwaar getroffen.

In het begin van de twintigste eeuw werd voor het transport van steenkool uit de Limburgse mijnen, een groot rangeerterrein aangelegd voor het uitsorteren en samenstellen van treinen voor de noordelijke gebieden. Hierdoor ontstond een nieuwe woonkern, Mariaveld, die een eigen samenleving binnen Susteren ging vormen samen met enkele oudere delen.

Momenteel is Susteren een rustig dorp zevenduizend inwoners, gelegen in een gebied gekenmerkt door enkele belangrijke stromen, de Maas, Rode Beek, Geleenbeek, Vloedgraaf en Middelsgraaf, een overgangsgebied tussen het Zuid-Limburgse heuvellandschap en het Midden-Limburgse zandlandschap. Gelegen tussen het Belgische stadje Maaseik en het Duitse Selfkant, een verzameling van acht dorpen. Natuur en cultuur vindt u er, in en om de oude kern diverse kustuitingen, fiets- en wandelwegen door het landschap.

De groep stadsgidsen van Susteren biedt u drie rondleidingen aan, welke aan te vragen zijn:

  1. Een wandeling door de oude kern van Susteren.
    De stadsgidsen laten u op een ontspannen en inspirerende wijze kennismaken met de rijke historie van de oude stad Susteren. De start vindt plaats bij de Amelbergabasiliek en leidt u langs historisch belangrijke plaatsen, maar ook kunstuitingen. U ziet o.m. een laatste rest van de stadsgrachten, de oude ovaalvormige marktvorm met monumentale panden, een bijzondere kunstuiting aan de Feurtherpoort, het kanon, een overblijfsel uit de wereldoorlog en de stadsmolen.
    De wandeling duurt 1,5 tot 2 uur, kosten €2.per persoon of €30 per groep van maximaal 20 personen. Aanvragen van de wandeling kan via stadsgidsen@natuurvriendensusteren.nl
  2.  
  1. Een rondleiding door de Amelbergabasiliek. Hierbij wordt uitvoerig stilgestaan bij de bouwstijl en de wetenswaardigheden van het gebouw; een laat Ottoonse bouwstijl. Het kubus- en Korintisch kapiteel, de afwisseling van zuilen en pijlers, de kruiskerk, de buiten crypte. Ook zal uitgebreid stilgestaan worden bij het interieur met onder meer beelden  (1350-1550), grafstenen (1450-1650), orgel (17e eeuws), doopvont (12/13e eeuws en de sarcofaag in de crypte (7de eeuws) en natuurlijk nog meer.
    In de schatkamer treft u de belangrijkste kerkschatten aan: het reliekschrijn van Amelberga met zilveren afbeeldingen van apostelen en deugde rond 1100, eveneens zilveren afbeeldingen, byzantijnse voorstellingen 10e eeuw, evangelieboek 11e eeuw en textilia vanaf ca 1200 – 1700, met als oudste fragment ca 800.
    Deze rondleiding vindt plaats op verzoek via stadsgidsen@natuuvriendensusteren.nl Kosten €4,50 per persoon.
Klik voor info kerk en kerkschat
  1.  Een derde stadswandeling leidt u door Mariaveld.
    Deze woonwijk is rond 1910-1920 ontstaan en alhoewel ook hier de modernisering heeft toegeslagen zijn er nog overblijfselen uit deze periode. U krijgt een uitgebreide uitleg over de kerk en haar wetenswaardigheden, met name de beelden en de glas in loodramen. Ook de bijzondere Mariaverering door de Lazaristen naar Nederland gebracht krijgt aandacht. De oude jongensschool, in de bouwstijl van de “Amsterdamse School” van architect Jos Wielders, is prachtig en authentiek gerestaureerd.
    Met het sluiten van de steenkoolmijnen verloor het spoorwegemplacement haar functie. Het terrein is 2,5 km lang en 28 ha aansluitend aan de spoorlijn Sittard-Roermond. De vele sporen voor het klaarmaken en sorteren van treinen met steenkool zijn nu vervangen door boomaanwas. Wij verwachten er binnenkort een park met informatie over het gebied en woonkern. De woningen voor de chefs lagen aan de zuidzijde van het terrein en zijn nu rijksmonumenten.
    Al eerder, in 1863, was de spoorlijn tussen Sittard en Roermond aangelegd en in gebruik genomen. Susteren kreeg ook een station, van waaruit ook handelgedreven werd met het Duitse en Belgische achterland. De weg naar de oude woonkern was bijna een kilometer en langs deze oude moerasweg ontstond nu bebouwing Enige woningen dateren nog uit deze periode met als meest opvallend een woning in de bouwstijl van de “Amsterdamse School” van architect Jos Wielders.
    We ronden de wandeling af bij het kunstwerk “spelen in vrijheid” een creatie van Miep Mostard. Kosten van de rondleiding bedragen €2.- per persoon met een minimumaantal van 10 personen. Aanmelden vi
  2. stadsgidsen@natuuvriendensusteren.nl